ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΟΜΠΑΖΗΣ «Θα έχτιζα τζαμί στην Αθήνα»
Ο διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας, δημιουργός του πρωτοποριακού σχεδιαστικά ναού της Αγίας Τριάδας στη Φάτιμα της Πορτογαλίας, αλλά και μερικών από τα ωραιότερα κτίρια της Αθήνας, μιλάει για τα αγαπημένα του έργα, για τους συμβιβασμούς που έχει κάνει και για το μέλλον της τέχνης του
:::::::::::::::::::::::::
Η δημοσίευση αυτή είναι του Βήματος-online και θα την βρείτε στο ακόλουθο link:
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artId=371331&dt=05/12/2010,
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artId=371331&dt=05/12/2010,
Ωστόσο πόση αλήθεια κρύβει; Πόσο αντιπροσωπευτικός της συνέντευξης Τομπάζη είναι ο τίτλος; Μπορείτε να ακολουθείσετε το link, ή να διαβάσετε παρακάτω,ή και τα δύο...
Πριν λίγες μέρες στο facebook εξ αφορμής αυτής της συνέντευξης που πήρε δημοσιότητα έγινε και μια άλλη δημοσίευση υπό μορφή σχολίου που την αναπαράγουμε αυτούσια:
:::::::::::::::::::::::::
Εξ αφορμής της δημοσίευσης, φίλε ######, για τη θέση Τομπάζη περί του Τζαμιού στην Αθήνα. Ο τίτλος της συνέντευξης προέκυψε από μια αποστροφή δύο σειρών όλο-κι-όλο μιας συνέντευξης που δεν ασχολήθηκε καθόλου με το θέμα αυτό! Τα γνωστά των ΜΜΕ!
Παραθέτω το απόσπασμα αντιγραφή από το ΒΗΜΑ:
- Εχετε σχεδιάσει και ένα τζαμί στο Ντουμπάι.Αν σας ζητούσαν να φτιάξετε τζαμί στην Αθήναδιότι υπάρχει τέτοιο αίτημα-,θα το κάνατε;
«Θα το έκανα. Δεν έχω κάποια αναστολή γι΄ αυτό. Αν θα ήταν καλό ή όχι, αυτό είναι μια άλλη ιστορία».
(Είναι εμφανές εδώ ότι ο Αρχιτέκτονας επί της αρχής δεν έχει ηθικούς ενδοιασμούς (σέβεται και τιμά προφανώς, όπως κάθε εχέφρων άνθρωπος, το θρησκευτικό συναίσθημα όλων των ανθρώπων) αλλά τρέφει σοβαρές επιφυλάξεις για την ωφέλεια που μπορεί να προκύψει από το εγχείρημα... Η δημοσιογράφος λοιπόν αλλάζει αμέσως θέμα για να μην υπάρξει περαιτέρω επέκταση ή διευκρίνηση... Αυτό που θέλει το έχει ήδη πάρει... για να το κοτσάρει στον τίτλο!)
Το ζήτημα που ξεχνάμε οι Αρχιτέκτονες συχνά όταν ασχολούμαστε με θέματα που έχουν πολιτικές και ιδεολογικές προεκτάσεις (και δεν αναφέρομαι στον Τομπάζη, αλλά σε όσους πείθονται από την απομόνωση μιας φράσης) είναι ότι ο ίδιος ο χώρος και η ιστορία της Αρχιτεκτονικής (ιδιαίτερα μάλιστα της σύγχρονης) θα αποτελούσε ίσως σαφέστερη πηγή λύσεων (ρεαλιστικών) πολύ περισσότερο από τις συχνά ασαφείς ή μπερδεμένες (λόγω μείγματος θεωρίας και πρακτικής, λογικής και συναισθήματος, και μετασχηματισμού όλων αυτών σε προθέσεις) ιδεολογικές μας προσεγγίσεις. Κι αυτό γιατί η χρήση του χώρου διαχρονικά και τα διδάγματα από αυτήν αποτελούν την καταγραφή της πραγματικής ανθρώπινης συμπεριφοράς και στάσης και όχι των συχνά υψηλότερων (της πραγματικότητας) ιδανικών μας και των εξιδανικευμένων προθέσεών και βουλήσεών μας.
Βλέπετε το χώρο τον βιώνουν και τον προσαρμόζουν στα μέτρα τους τόσο οι συνειδητοποιημένοι όσο και οι μη συνειδητοποιημένοι πολίτες και είναι επικίνδυνα ελιτίστικο και κοινωνικά προκλητικό (και εν τέλει αντιδημοκρατικό) να εκβιάζουμε την ωρίμανση των κοινωνιών μέσω του σχεδιασμού μας (πράγμα που ιστορικά όποτε επιχειρήθηκε απέτυχε παταγωδώς). Ούτε θα ακολουθούμε ως αρωγοί. Η εξέλιξη πρέπει να είναι παράλληλη και η αρχιτεκτονική καλείται κάθε φορά να λειτουργεί διδακτικά και όχι υποχρεωτικά.
Λοιπόν η ουσία του τζαμιού στην Αθήνα έχει να κάνει με ζητήματα που δεν το αποκλείουν αλλά θα πρέπει να έχουν επιλυθεί ήδη εξ αρχής!!! Θέματα μη γκετοποίησης περιοχών της Αθήνας, θέματά αποφυγής δημιουργίας χωρικών ορίων θρησκευτικής διάκρισης εντός της πόλης, θέματα σοβαρών εθνικών και άλλων διαφορών μεταξύ των ίδιων των μουσουλμανικών κοινοτήτων που τρέφουν συχνά ασίγαστο μίσος (η μια για την άλλη) και θέματά αποφυγής δημιουργίας κινήτρου ακόμη μεγαλύτερης υπερσυγκέντρωσης των μουσουλμάνων στον Αθηναϊκό αστικό χώρο, είναι τα κυρίαρχα (συνοπτικά αναφερόμενα) ζητήματα πριν την απόφαση για το τζαμί!
Αλλά εμείς δεν το κουράζουμε καθόλου! Ας μελετήσουμε λοιπόν τι ισχύει στα γκέτο και στους αστικούς χώρους που απέκτησαν μονοσήμαντο (ή έναν εξαιρετικά κυρίαρχο έναντι των υπολοίπων) προσδιορισμό (κοινωνικό ή οικονομικό ή θρησκευτικό κλπ)! Ας δούμε ότι το μοντέρνο κίνημα υπέστη τη μεγαλύτερη ήττα του (ενώ σε πολλές άλλες θέσεις του μάλλον θα επιτύγχανε να δικαιωθεί) λόγω της εμμονής του να διακρίνει τις χρήσεις και τις λειτουργίες των χώρων με σαφείς και μεγάλους χειρισμούς διάκρισης και οριοθέτησης (στα πλαίσια της παρεξήγησης του ορθολογισμού) με αποτέλεσμα τη μη ανάμειξη των δραστηριοτήτων, την μη τυχαία και φυσική επαφή των ανθρώπων, την αποξένωση των υπερηλίκων και άλλων κοινωνικών ομάδων κλπ, κλπ. Ας διερωτηθούμε λοιπόν:
Παραθέτω το απόσπασμα αντιγραφή από το ΒΗΜΑ:
- Εχετε σχεδιάσει και ένα τζαμί στο Ντουμπάι.Αν σας ζητούσαν να φτιάξετε τζαμί στην Αθήναδιότι υπάρχει τέτοιο αίτημα-,θα το κάνατε;
«Θα το έκανα. Δεν έχω κάποια αναστολή γι΄ αυτό. Αν θα ήταν καλό ή όχι, αυτό είναι μια άλλη ιστορία».
(Είναι εμφανές εδώ ότι ο Αρχιτέκτονας επί της αρχής δεν έχει ηθικούς ενδοιασμούς (σέβεται και τιμά προφανώς, όπως κάθε εχέφρων άνθρωπος, το θρησκευτικό συναίσθημα όλων των ανθρώπων) αλλά τρέφει σοβαρές επιφυλάξεις για την ωφέλεια που μπορεί να προκύψει από το εγχείρημα... Η δημοσιογράφος λοιπόν αλλάζει αμέσως θέμα για να μην υπάρξει περαιτέρω επέκταση ή διευκρίνηση... Αυτό που θέλει το έχει ήδη πάρει... για να το κοτσάρει στον τίτλο!)
Το ζήτημα που ξεχνάμε οι Αρχιτέκτονες συχνά όταν ασχολούμαστε με θέματα που έχουν πολιτικές και ιδεολογικές προεκτάσεις (και δεν αναφέρομαι στον Τομπάζη, αλλά σε όσους πείθονται από την απομόνωση μιας φράσης) είναι ότι ο ίδιος ο χώρος και η ιστορία της Αρχιτεκτονικής (ιδιαίτερα μάλιστα της σύγχρονης) θα αποτελούσε ίσως σαφέστερη πηγή λύσεων (ρεαλιστικών) πολύ περισσότερο από τις συχνά ασαφείς ή μπερδεμένες (λόγω μείγματος θεωρίας και πρακτικής, λογικής και συναισθήματος, και μετασχηματισμού όλων αυτών σε προθέσεις) ιδεολογικές μας προσεγγίσεις. Κι αυτό γιατί η χρήση του χώρου διαχρονικά και τα διδάγματα από αυτήν αποτελούν την καταγραφή της πραγματικής ανθρώπινης συμπεριφοράς και στάσης και όχι των συχνά υψηλότερων (της πραγματικότητας) ιδανικών μας και των εξιδανικευμένων προθέσεών και βουλήσεών μας.
Βλέπετε το χώρο τον βιώνουν και τον προσαρμόζουν στα μέτρα τους τόσο οι συνειδητοποιημένοι όσο και οι μη συνειδητοποιημένοι πολίτες και είναι επικίνδυνα ελιτίστικο και κοινωνικά προκλητικό (και εν τέλει αντιδημοκρατικό) να εκβιάζουμε την ωρίμανση των κοινωνιών μέσω του σχεδιασμού μας (πράγμα που ιστορικά όποτε επιχειρήθηκε απέτυχε παταγωδώς). Ούτε θα ακολουθούμε ως αρωγοί. Η εξέλιξη πρέπει να είναι παράλληλη και η αρχιτεκτονική καλείται κάθε φορά να λειτουργεί διδακτικά και όχι υποχρεωτικά.
Λοιπόν η ουσία του τζαμιού στην Αθήνα έχει να κάνει με ζητήματα που δεν το αποκλείουν αλλά θα πρέπει να έχουν επιλυθεί ήδη εξ αρχής!!! Θέματα μη γκετοποίησης περιοχών της Αθήνας, θέματά αποφυγής δημιουργίας χωρικών ορίων θρησκευτικής διάκρισης εντός της πόλης, θέματα σοβαρών εθνικών και άλλων διαφορών μεταξύ των ίδιων των μουσουλμανικών κοινοτήτων που τρέφουν συχνά ασίγαστο μίσος (η μια για την άλλη) και θέματά αποφυγής δημιουργίας κινήτρου ακόμη μεγαλύτερης υπερσυγκέντρωσης των μουσουλμάνων στον Αθηναϊκό αστικό χώρο, είναι τα κυρίαρχα (συνοπτικά αναφερόμενα) ζητήματα πριν την απόφαση για το τζαμί!
Αλλά εμείς δεν το κουράζουμε καθόλου! Ας μελετήσουμε λοιπόν τι ισχύει στα γκέτο και στους αστικούς χώρους που απέκτησαν μονοσήμαντο (ή έναν εξαιρετικά κυρίαρχο έναντι των υπολοίπων) προσδιορισμό (κοινωνικό ή οικονομικό ή θρησκευτικό κλπ)! Ας δούμε ότι το μοντέρνο κίνημα υπέστη τη μεγαλύτερη ήττα του (ενώ σε πολλές άλλες θέσεις του μάλλον θα επιτύγχανε να δικαιωθεί) λόγω της εμμονής του να διακρίνει τις χρήσεις και τις λειτουργίες των χώρων με σαφείς και μεγάλους χειρισμούς διάκρισης και οριοθέτησης (στα πλαίσια της παρεξήγησης του ορθολογισμού) με αποτέλεσμα τη μη ανάμειξη των δραστηριοτήτων, την μη τυχαία και φυσική επαφή των ανθρώπων, την αποξένωση των υπερηλίκων και άλλων κοινωνικών ομάδων κλπ, κλπ. Ας διερωτηθούμε λοιπόν:
Είναι το μεγα-τζαμί της Αθήνας κάτι ιδιαιτέρως πιο ευφυές από αυτού του τύπου τις επιλογές του μοντερνισμού που τον καταδίκασαν σε αποτυχία; (Και το λέω ενώ είμαι από τους υπέρμαχους του μοντερνισμού, στα χρόνια που μονοπωλούσε τα πάντα ο μεταμοντερνισμός, καθώς με κέρδιζε η απλότητα, η καθαρότητα και η ειλικρίνειά του έναντι του φτιασιδώματος... Δεν θα επεκταθώ άλλο σε αυτή την κάπως τραχιά διευκρίνηση γιατί ήδη είμαι εκτός... θέματος).
Η κατανομή των μουσουλμάνων μεταναστών στη χώρα μας θα έπρεπε να γίνεται με κριτήριο την δυνατότητα υγιούς για τους ίδιους, την κοινωνία και την οικονομία, απασχόλησής τους και τότε θα βλέπαμε πως ήδη υπάρχει υπερσυγκέντρωση στην Αθήνα (αφού οι άνθρωποι - που δε φταίνε καθόλου - δεν είναι αστοί και εκτός όσων μπορούν να ασχοληθούν αποδοτικά στο εμπόριο, οι υπόλοιποι εγκλωβίζονται σε μια συνεχιζόμενη απραξία ή ημιαπασχόληση σε ημιπαράνομες δραστηριότητες και σε ατέρμονη μιζέρια, τόσο εκμετάλλευσης όσο και - πολύ περισσότερο - αλληλοεκμετάλλευσης).
Οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται βοήθεια και εκπαίδευση στο πως μπορούν να είναι χρήσιμοι, παραγωγικοί και αποδεκτοί και αυτό να τους δημιουργήσει κίνητρο προόδου και υπερηφάνεια και θετική διάθεση κοινωνικής ενσωμάτωσης και συνεισφοράς, εκεί που μπορούν να συνεισφέρουν. Η περιθωριοποίηση διαμορφώνει ανθρώπους που εχθρεύονται την κοινωνία και τη χώρα. Δεν είναι θρησκευτικά τα αίτια, αλλά επενδύονται με θρησκευτικό μανδύα και διογκώνονται μέσα από τη θρησκευτική προσήλωση των απλών αυτών ανθρώπων και των αντίστοιχων δικών μας (για να μη βγάζουμε την ουρά μας απέξω).
Αυτό θα σκάσει στα μούτρα μας στα επόμενα λίγα χρόνια και δεν το λύνουμε προσφέροντας ένα τζαμί!!!!!!!!! Ας φροντίσουμε να ξυπνήσουμε γιατί πίσω από μας έρχονται τα παιδιά μας που θα τα οδηγήσουμε να ζουν σε μια πόλη χωρισμένη σε στρατόπεδα κατ επίφαση θρησκευτικών διαχωρισμών!!!
Αντί να σκεφτούμε λοιπόν το τζαμί της Αθήνας ας λύσουμε τα άλλα βασικά προβλήματα και αφού βρούμε και τους κατάλληλους τρόπους ώστε το τζαμί να μην αποτελέσει κίνητρο εσωτερικής μετανάστευσης όλων των μουσουλμάνων μεταναστών της επικράτειας στην Αθήνα, τότε ας φτιάξουμε τζαμί. Κι ας διερωτηθούμε γιατί δε φτιάχνουμε και Βουδιστικό Ναό (τόσους Κινέζους και άλλους Ασιάτες έχουμε πια)!
Ίσως τελικά ένα πάρκο Ειρήνης, όλων των θρησκειών με μικρά σεμνά αφιερώματα για κάθε αρχαία θρησκεία (που έχει συνεισφορά στον παγκόσμιο πολιτισμό), σε ικανές αποστάσεις μεταξύ τους, που θα επέτρεπε το ατομικό ή το σε μικρές ομάδες προσκύνημα και όχι τη συρροή των χιλιάδων (που υποκρύπτει την επίδειξη της δύναμης μιας συγκεκριμένης θρησκείας να κινεί ομαδικά τον λαό της - και δεν είναι καθόλου αθώα πρακτική των θρησκειών από αρχαιοτάτων χρόνων), ίσως κάτι τέτοιο να ήταν εξίσου ευγενές, πολύ δε ανώτερο και ηθικό και δημοκρατικό! Οι αρχαίοι Αθηναίοι το είχαν λύσει - και αυτό(!) - σε εποχές που τέτοιες λύσεις αποτελούσαν περισσότερο διανοητική άσκηση παρά αναγκαιότητα (όπως σήμερα) με πολύ πιο ευφυή τρόπο και με περισσή ευαισθησία με ένα μνημείο προς έναν "άγνωστο Θεό"! Ας μας είχε μείνει έστω ένα χιλιοστό από τη γνώση και τη σοφία και την παιδεία τους...
Οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται βοήθεια και εκπαίδευση στο πως μπορούν να είναι χρήσιμοι, παραγωγικοί και αποδεκτοί και αυτό να τους δημιουργήσει κίνητρο προόδου και υπερηφάνεια και θετική διάθεση κοινωνικής ενσωμάτωσης και συνεισφοράς, εκεί που μπορούν να συνεισφέρουν. Η περιθωριοποίηση διαμορφώνει ανθρώπους που εχθρεύονται την κοινωνία και τη χώρα. Δεν είναι θρησκευτικά τα αίτια, αλλά επενδύονται με θρησκευτικό μανδύα και διογκώνονται μέσα από τη θρησκευτική προσήλωση των απλών αυτών ανθρώπων και των αντίστοιχων δικών μας (για να μη βγάζουμε την ουρά μας απέξω).
Αυτό θα σκάσει στα μούτρα μας στα επόμενα λίγα χρόνια και δεν το λύνουμε προσφέροντας ένα τζαμί!!!!!!!!! Ας φροντίσουμε να ξυπνήσουμε γιατί πίσω από μας έρχονται τα παιδιά μας που θα τα οδηγήσουμε να ζουν σε μια πόλη χωρισμένη σε στρατόπεδα κατ επίφαση θρησκευτικών διαχωρισμών!!!
Αντί να σκεφτούμε λοιπόν το τζαμί της Αθήνας ας λύσουμε τα άλλα βασικά προβλήματα και αφού βρούμε και τους κατάλληλους τρόπους ώστε το τζαμί να μην αποτελέσει κίνητρο εσωτερικής μετανάστευσης όλων των μουσουλμάνων μεταναστών της επικράτειας στην Αθήνα, τότε ας φτιάξουμε τζαμί. Κι ας διερωτηθούμε γιατί δε φτιάχνουμε και Βουδιστικό Ναό (τόσους Κινέζους και άλλους Ασιάτες έχουμε πια)!
Ίσως τελικά ένα πάρκο Ειρήνης, όλων των θρησκειών με μικρά σεμνά αφιερώματα για κάθε αρχαία θρησκεία (που έχει συνεισφορά στον παγκόσμιο πολιτισμό), σε ικανές αποστάσεις μεταξύ τους, που θα επέτρεπε το ατομικό ή το σε μικρές ομάδες προσκύνημα και όχι τη συρροή των χιλιάδων (που υποκρύπτει την επίδειξη της δύναμης μιας συγκεκριμένης θρησκείας να κινεί ομαδικά τον λαό της - και δεν είναι καθόλου αθώα πρακτική των θρησκειών από αρχαιοτάτων χρόνων), ίσως κάτι τέτοιο να ήταν εξίσου ευγενές, πολύ δε ανώτερο και ηθικό και δημοκρατικό! Οι αρχαίοι Αθηναίοι το είχαν λύσει - και αυτό(!) - σε εποχές που τέτοιες λύσεις αποτελούσαν περισσότερο διανοητική άσκηση παρά αναγκαιότητα (όπως σήμερα) με πολύ πιο ευφυή τρόπο και με περισσή ευαισθησία με ένα μνημείο προς έναν "άγνωστο Θεό"! Ας μας είχε μείνει έστω ένα χιλιοστό από τη γνώση και τη σοφία και την παιδεία τους...
Αρχιτέκτων Μηχ/κός
:::::::::::::::::::::::::
Ανεξάρτητα από όλα τα παραπάνω της δημοσίευσης αξίζει να τιμήσει κανείς την έγκριτη δημοσιογραφία της απομόνωσης μιας φράσης ενός σημαντικού Έλληνα Αρχιτέκτονα για να βγάλουμε παχύ, ζουμερό και... χρήσιμο (για την προώθηση των "δικών" μας συμφερόντων και απόψεων) τίτλο. Αν μη τι άλλο η στάση αυτή δείχνει την εκτίμηση του Μέσου και της Δημοσιογράφου στον σημαντικό ως προσωπικότητα και ως Αρχιτέκτονα συνεντευξιαζόμενο! Άλλο ένα εξαιρετικό παράδειγμα στάσης δημοσιογράφου και ΜΜΕ, γνωστού κυρίαρχου χώρου, απέναντι στην αλήθεια και τα πράγματα...
ArchOikos___
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Κόσμιος σχολιασμός είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτος.